ရခိုင္သၾကၤန္

ရခိုင္သၾကၤန္

ရခိုင္သၾကၤန္ျဖစ္ေပၚလာပံု သမိုင္း

====================

သၾကၤန္ ……….. အကူးအေၿပာင္း (၀ါ) ကူးေၿပာင္းၿခင္းလို႔ ဖြင့္ဆိုကတ္ပါေရ။ ရခုိင္ဓည၀တီၿပည့္သ်ွင္ စႏၵာသူရိယမင္းၾကီးေရ ၿမတ္စြာဘုရားသ်ွင္နန္႔ အယင္ဘ၀က သူငယ္ခ်င္းၿဖစ္ခဖူးေရလို႔ စာဆိုတိဟိခဖူးပါေရ။ ေယဇူးနန္႔ ဘီစီ-၅၆၈မွာ ၿမတ္စြာဘုရားေရ ေနာက္လိုက္သံဃာ အပါး၅၀၀ နန္႔ တတူေက်ာက္ေတာ္ေတာင္ကို ၾကြခ်ီလာပ်ာယ္ ဘုရင္နန္႔ တိုင္းသူၿပည္သားတိ ကိုးကြယ္ဖို႔ မဟာၿမတ္မုနိ ဆင္းတုေတာ္ကို ပံုစံတူကိုယ္ပြားေတာ္ အၿဖစ္သြန္းလုပ္စီခပါေရ။ရခိုင္ၿပည္သူ ရခိုင္ၿပည္သားရို့ေရ ယင္းဆင္းတုေတာ္ကို အမႊီးန႔ံသာရီ တိနန္႔ ပက္ၿဖန္းဗနာ    ရီသပၸါယ္ပူေဇာ္ကတ္ရပါေရ။ ယင္းတြက္ေၾကာင္း ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္စဥ္ေဒအခ်ိန္မွာ ဘုရားဆင္းတုေတာ္တိကို ရီသပၸါယ္ပူေဇာ္ေရ ဓေလ့ၿဖစ္ထြန္းလာရေရ လို႔ဆိုပါေရ။ ရီသပၸါယ္ ပူေဇာ္အၿပီးမွာ က်န္ဟိခေရ န႔ံသာရီစင္တိ နန္႔ ရခိုင္ၿပည္သူတိ အခ်င္းခ်င္းပက္ေလာင္းၿခင္းအားၿဖင့့္ ရီေလာင္းေရ ဓေလ့ေခ်တခု ခ်စ္ေကာင္းထမန္းေပၚေပါက္လာပ်ာယ္ သၾကၤန္ပြဲေတာ္ အၿဖစ္က်င္းပၿခင္းၿဖစ္ေတလို႔ ရခိုင္ရို႕ဧ့ သၾကၤန္ သမိုင္းကို ဂုပိုင္ တအံ့တအား တြိ႔ဟိရပါေရ။

ရခိုင္သၾကၤန္က်င္းပပံု ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာ

+++++++++++++++++++++++++++

ရခိုင္လူမ်ိဳးတိေရ မိမိရို႕ ရိုးရာ ခ်စ္စရာအတာသၾကၤန္ကို အဆင့္(၃)ဆင့္ နန္႔ က်င္းပကတ္ရပါေရ။ 

၁။  နံသာသြီးပြဲ

၂။ ဘုရားရီခ်ိဳးပြဲ 

၃။ သၾကၤန္ရီေလာင္းပြဲ

ဆိုပနာ တဆင့္ခ်င္းတဆင့္ခ်င္း စနစ္တက် က်င္းပၿပဳလုပ္ကတ္ပါေရ။ရခိုင္လူမ်ိဳးတိေရ သမိုင္းတေလ်ွာက္မွာ ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္လာေရလူမ်ိဳးတိအၿဖစ္ထင္ရွားပါေရ။ ယင္းနန္႔ အညီ ေဒသၾကၤန္ပြဲေတာ္ေရ ဘာသာေရးကို အၿခီခံပ်ာယ္ ၿဖစ္ေပၚလာေရ ယဥ္ေက်းမႈပြဲေတာ္ၿဖစ္ေတအတြက္...။

သၾကၤန္အၾကိဳနိ႔မတိုင္ခင္ တရက္အလိုမွာ ရပ္ကြက္တိ အိမ္တိ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းတိ နန္႔ သိမ္ အေဆာက္အအံု စသည္ရို႕ ကို အယင္ဆံုး ဆီးေၾကာသန္႔စင္ကတ္ရပါေရ။ ႏွစ္သစ္ကိုေရာက္ဖို႔ပ်ာယ္ၿဖစ္လုိ႔ ႏွစ္ေဟာင္းက အညစ္အေၾကးတိကို သန္႔စင္ၿခင္းၿဖစ္ေတလို႔ေလ့ လူၾကီးတိ ေၿပာသံကို ၾကားဖူးခပါေရ။

ေနာက္တဆင့္အနီနန္႔ သၾကၤန္အၾကိဳနိ႔ ညဇာသားမွာ ရပ္ကြက္ထိပ္ ခြဆံုတိမွာ၊ ဓမၼာရံုတိ၊ ယာယီမ႑ပ္တိ၊ ရန္ကုန္မွာဆုိေက သိမ္ၿဖဴကြင္းရို႕မွာ အပ်ိဳေခ်တိေရ နံသာၿဖဴ နံသာနီ ကရမက္ အစဟိေရ အမႊီးနံသာတံုးတိ မိမိေက်ာက္ပ်ဥ္ တိကို အိမ္ကပနီယူေဆာင္လာပနာ စုေပါင္းနံသာသြီးကတ္ရပါေရ။ (မရီးေခ်)မမေခ်တိ သြီးေရနံသာကို ကိုလူပ်ိဳ (ေမာင္းေမာင္ေခ်)တိက လိုက္လံသိမ္းဆည္းယူကတ္ရေရ အတြက္ အကၽြန္ရို႕ ရခို္င္အတာသၾကၤန္ေရ အပ်ိဳလူပ်ိဳ နီးစပ္ခြင့္ကို လြတ္လပ္စြာပီးထားေရ ပြဲေလ့ၿဖစ္ပါေရ။ၾကားၿဖတ္ေၿပာရေက သၾကၤန္ခ်ိန္ခါ ေယာက်ၤားပ်ိဳေရ ဆင္းရဲသည္ၿဖစ္စီ ခ်မ္းသာသည္ၿဖစ္စီ အဆင့္အတန္းဂုဏ္ကိုငဲ့ကြက္ၿခင္း မဟိရဘဲ မိမိခ်စ္ႏွစ္သက္ေတ လွပ်ိဳၿဖဴကို မိတၱာရီေလာင္းပိုင္ခြင့္ ခ်စ္စကားဆိုပိုင္ခြင့္ ဟိပါေရ။ ရီအေလာင္းခံရေရ လွပ်ိဳၿဖဴေခ်ကေလ့ မိမိၾကိဳက္ႏွစ္သက္သည္ၿဖစ္စီ မၾကိဳက္သည္ၿဖစ္စီ ၿငိဳၿငင္ၿခင္းဆဲေရးဆိုၿခင္းကို မၿပဳလုပ္ရပါ။။ ယင္းအၿပင္ သမီးသ်ွင္ အမိ မ႑ပ္သ်ွင္ အရီးမတိ ကေလ့ ထိုအပ်ိဳလပ်ိဳတိၾကားမွာ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ၿခင္းမၿပဳရလို႔ ပါးစ (ႏွုတ္) ရာဇ၀င္အရ ၾကားဖူးပါေရ။ ယင္းေၾကာင့္ အကၽြန္ရို႕ရခိုင္ၿပည္မွာ ေယာက်ၤားမိမၼ တိဧ့ တန္းတူအခြင့္အရီးဟိမႈကို သၾကၤန္ႏွစ္ကူးခ်ိန္ခါမွာ ၿမင္တြိႏိုင္ပါေရ။

မရီးေခ်ရို႕ နံသာသီြးနီေရ အခါ မ႑ပ္အၿပင္မွာ ကိုလပ်ိဳတိနန္႔ အေခ်တိေရ ကလူက ဆိုလူဆို တီးလူတီး နန္႔ သံညံသံထပ္ ရြာလံုးၿပတ္ ၿမဴးတူးနီကတ္ပါေရ။ သံြီးလို႔ရဟိလာေရ နံသာရည္တိကို အိုးၾကီးတလံုးထဲမွာ ထည့္ကတ္ရပါေရ။ ယင္းခ်င့္ကို နံသာသီြးပြဲလို႔ ေခၚၿခင္းၿဖစ္ပါေရ။

ဒုတိယ နိ႔ သၾကၤန္အက်နိ႔မွာ ရပ္ကြက္မွာဟိေရလူၾကီးလူလတ္တိ ဦးေဆာင္ပနာ အပ်ိဳ လပ်ိဳတိ အားလံုးကိုစုရံုး အတီးအမႈတ္တိ နန္႔ လွဴဘြယ္၀တၳဳပစၥည္းတိ၊ အမႊီးနံသာရည္အိုးတိကိုင္ေဆာင္ၿပီးေက ရြာတန္းလမ္းမၾကီးမွာ စီတန္းလွည့္လည္ၿပီးေက ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသို႔ လားကတ္ရပါေရ။ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေရာက္ေတခါ အဆင္သင့္ေရာက္နီကတ္ေတ လူငယ္အဖြဲ႔က အကၽြန္ရို႕လူပရိသတ္တိကို အေညာင္းေၿပအညာေၿပ အခ်ိဳရည္တိ တိုက္ေကၽြးကတ္ပါေရ။ လွဴဘြယ္၀တၳဳတိ ဘုန္းၾကီးကိုကပ္လို႔အၿပီးမွာ သံဃာေတာ္တိဘားက ငါးပါးသီလ ခံယူကတ္ရပါေရ။ ငါးပါးသီလခံယူေဆာက္တည္ၿပီးမွ ယင္းေက်ာင္းမွာဟိေရ ဗုဒၶဘုရားဆင္းတုေတာ္တိကို ကိုလပ်ိဳလူလတ္တိက နံသာရီစင္တိ နန္႔ဆီးေၾကာသန္႔စင္ ရီသပၸါယ္ကတ္ရပါေရ။ မရီးေခ် အပ်ိဳေခ်ာတိ ယူေဆာင္လာေရ နံ႔သာအိုးထဲက နံ႔သာရီတိနန္႔ ဂုပိုင္ပူေဇာ္ၿပီးနာ သၾကၤန္ကိုၾကိဳဆိုေရ ဓေလ့ေရ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိဧ့ တုႏွုိင္းမဟိေရ ခ်စ္စရာ့ပြဲေတာ္ေခ် ၿဖစ္ပါေရ။ ဘုရားရီခ်ိဳးၿပီးေရခါ အပ်ိဳ၊လပ်ိဳ ေဘးေဘ အရီးေခ် အစိတ္ေက ဖိုးဖိုးေဘာင္ေဘာင္မက်န္ က်န္ဟိေရ နံ႔သာရီစင္ကို သေၿပခက္ေခ် ဆြတ္ပ်ယ္ အခ်င္းခ်င္းပက္ခံုးထက္ေခ်တိမွာ ေလာင္းပီးၿခင္းနန္႔ ႏွစ္သစ္ဆုမြန္ေလ့ ေတာင္းပီးကတ္ပါေရ။

သၾကၤန္အက်နိ႔ကစလို႔ အတက္နိ႔အထိ (၄)ရက္စလံုးမွာ လွပ်ိဳၿဖဴတိေရ ရီေလာင္း မ႑ပ္ ကိုကိုယ္စီ ၀င္ပ်ာယ္ဆင္တူ၀တ္စံုတိ ၀တ္လို႔ရီကစပ္ကတ္ရပါေရ။ ေဒရီေလာင္းပြဲဓေလ့ေခ်ေရအပ်ိဳလပ်ိဳတိကို အနီးကတ္စကားေၿပာဆိုခြင့္ပီးေရပြဲ တြိဆံုခြင့္ နန္႔ မိတၱာ စကားေၿပာဆိုခြင့္ပီးေရ လြတ္လပ္ၿပီးမ်ွတေရ ပြဲအၿဖစ္အထက္မွာေဖာ္ၿပလားၿပီးၿဖစ္ပါေရ။ အလ်ား(၅)နံဟိေရ ေလာင္းၾကီးမွာ မ႑ပ္ အလယ္မွာ ခ်ထားရပါေရ။ မ႑ပ္အရွိဖက္မွာ သစ္သားတန္း(ရင္တား) ကိုရာဇမတ္ကြက္နန္႔ တကြအခိုင္အမာ ကာရံထားရေရလို႔ ဆိုပါေရ။ မ႑ပ္ ကိုအုန္းခက္အုန္းလက္ ပိေတာက္ ငု၀ါတိနန္႔ အလွဆင္ပနာ မ႑ပ္ ဖူးစီးစာတမ္းကိုေလ့ ခ်ိန္ဆြဲထားကတ္ရပါေရ။ နိ႔စဥ္မိုးထ (၁၀)နာရီကပင္ ညဇာ (၄)နာရီေလာက္ထိ အပ်ိဳလပ်ိဳတိ ရီကစပ္ခြင့္ရကတ္ပါေရ။

သၾကၤန္မ႑ပ္နန္႔ ရီေလာင္းၿခင္း

+++++++++++++++++++

ခ်စ္ဖို႔ေကာင္းေရ အကၽြန္ရို႕ ရိုးရာသၾကၤန္မွာ ရီကစပ္ေရအခါ ေဒပိုင္စည္းကမ္းခ်က္ေခ်တိနနန္႔ စနစ္တက်ဖြဲ႔စည္းထားစြာကို တြိရပါေရ။ အကၽြန္ရို႕ လွပ်ိဳၿဖဴတိေရ သၾကၤန္မ႑ပ္အထဲမွာ ဟိေရ ေလာင္းၾကီးေနာက္ဖက္မွာ မ႑ပ္ကိုမ်က္ႏွာမူလို႔တန္းစီထိုင္ကတ္ရပါေရ။ကိုလပ်ိဳ ေယာက်ၤားေခ်တိက အုပ္စုလိုက္ပင္ၿဖစ္ၿဖစ္ တေယာက္ခ်င္းပင္ၿဖစ္ၿဖစ္ မ႑ပ္ၿပင္ပကနီ သံခ်ပ္ထိုး ခြန္းေတာက္တိ သီဆိုႏိုင္ပါေရ။ ၿပီးေက ကိုယ္ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ေတ မမေခ်တိကို ရီ၀င္ေလာင္းကတ္ပါေရ။ ရီေလာင္းေရအခါ မ႑ပ္သ်ွင္အရီးရို႕ဘားကခြင့္ၿပဳခ်က္ေတာင္းၿပီးမွရာ မိမိရို႕ ရီေလာင္းခ်င္ေရ လွပ်ိဳၿဖဴမရီးကိုရီြးခ်ယ္ေခၚယူကတ္ရပါေရ။ ရီေလာင္းေရအခါ မရီးအပ်ိဳတိက အယင္ဆံုး ေမာင္းေမာင္လပ်ိဳတိရီပံုးထဲမွာ အယင္ဆံုးေလာင္းထဲကရီၿဖည့္ပီးကတ္ရပါေရ။ ေမာင္းေမာင္ရို႕က ေယာက်ၤားပ်ိဳတိက စလို႔ရီသံုးေခါက္ စတင္ေလာင္းပနာ ေခၚခါမွ မရီးရို႕ကၿပန္ လို႔ ရီးေလာင္းခြင့္ရပါေရ။ ယင္းပိုင္နန္႔ ရခိုင္သၾကၤန္မွာ ရခိုင္သားနန္႔ ရခိုင္သမ ရီကစပ္ကတ္ရပါေရ။ မ႑ပ္ ၿပင္ပမွာ ခိုက္ရန္ၿဖိဳက္ပြားၿခင္းမဟိရေအာင္ေလ့ ထိန္းသိမ္းကတ္ရပါသိေရ။ အကၽြန္ရို႕ဧ့ကိုယ္ပိုင္မူ ကိုယ္ပိုင္ဟန္ဟိေရ ရခိုင္သၾကၤန္ေရ ကမၻာမွာတမူထူးၿခားေရပြဲေတာ္ေခ်တခုအၿဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ထားကတ္ပါေရ။

  

#(မိတၱဴယူျပီးေက မွ်လုိက္ျခင္းျဖစ္ပါယင့္)